Η παράδοση των πανηγυριών είναι αλληλένδετη με τις πολυάριθμες θρησκευτικές γιορτές στον κύκλο του χρόνου. Κάθε χωριό έχει τη δική του γιορτή, που συνδέεται με τον ενοριακό ναό του και την εορτή του Αγίου στον οποίο αυτός είναι αφιερωμένος.
Στις Κυκλάδες, τα μικρά εκκλησάκια εντός και εκτός οικισμού, γιορτάζουν και αυτά με τη φροντίδα της οικογένειας που τα έχει αναλάβει. Η οικογένεια που είναι υπεύθυνη για την εκκλησία που γιορτάζει, προετοιμάζεται έγκαιρα για την ημέρα αυτή. Μεριμνά για την καθαριότητα, ασβεστώνει, γυαλίζει τα μανουάλια. Την παραμονή, στολίζει τον Σταυρό και την εικόνα του Αγίου που τιμά, με λουλούδια από τους κήπους. Επίσης, στολίζει την πόρτα και τον εξωτερικό χώρο και σκορπίζει στο δρόμο της εκκλησιάς «μυριστικά» (μυρτιές, ρίγανη, θυμάρι και φασκόμηλο). Ανήμερα της γιορτής, μετά τη λειτουργία, στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας που γιορτάζει, προσφέρονται κεράσματα στους παρευρισκομένους
Προβληματισμοί για το Σιφνέικο πανηγύρι
Μέσα από αυτό το κείμενο θα θέλαμε να μοιραστούμε μαζί σας λίγες σκέψεις από όσα έχουμε δει τελευταία να λαμβάνουν χώρα στα καλοκαιρινά Σιφνέικα πανηγύρια και μας προβληματίζουν ιδιαίτερα.
Τα καλοκαιρινά πανηγύρια των Κυκλάδων έχουν επανέλθει στο προσκήνιο και θεωρούνται πλέον ένας “must” προορισμός διασκέδασης. Συνεπώς επικρατεί ένας συνωστισμός στα ξωκλήσια που πανηγυρίζουν όταν ο εσπερινός ακολουθείται από φαγητό /μεζέδες και παραδοσιακή μουσική.
Στη Σίφνο υπόψιν το φαγητό, τα κεράσματα, το κρασί προσφέρονται ΔΩΡΕΑΝ, και η μουσική αφορά τα Σιφνέικα συρτά, και άλλα τραγούδια που έχουν ενσωματωθεί εδώ και χρόνια στο σιφνέικο ρεπερτοριο, το οποίο σας διαβεβαιώνουμε οτι είναι μεγάλο και από τα ελάχιστα που παραμένουν αναλλοίωτα και χωρίς πολλες εξωγενείς μουσικές επιρροές. Το δυσάρεστο λοιπόν είναι οτι η πλειοψηφία της νεολαίας που προσέρχεται για «όλη αυτή τη φάση» δεν έχει ίχνος σεβασμού ως προς το όλο τελετουργικό που αφορά το θρησκευτικό και το παραδοσιακό κομμάτι.
Οι περισσότεροι το βλέπουν ως ‘’τσάμπα φαγητό και κρασί’’ απαιτώντας με την ώρα, όλο και περισσότερα. Ένας πανηγυράς οταν πανηγυρίζει ένα εξωκλήσι το κάνει λόγω βαθιάς θρησκευτικής συνείδησης και παράλληλα θέλοντας να ευχαριστήσει τον κόσμο, προσφέρει ένα ΚΕΡΑΣΜΑ...κέρασμα σημαίνει πως με ο,τι δυνατότητα υπάρχει θα βγει ένα πιάτο φαγητό και ένα ποτήρι κρασί και αναλόγως θα ακολουθήσει ή όχι γλέντι με παραδοσιακά όργανα.
Τελευταία βλέπουμε κόσμο να απαιτεί περισσότερο φαγητό και αλκοόλ, χωρίς να δίνει σημασία στο θεσμό του Σιφνέικου πανηγυριού αλλά και στον κόπο των πανηγυράδων και τον επιτρόπων κάθε εκκλησίας.
Τα εξωκλήσια αυτά όμως ανα τους αιώνας συντηρούνται από τους Σιφνιούς που δίνουν προσωπικό χρόνο και εργασία για να μένουν πάντοτε κάτασπρα και καθαρά, με ο,τι μαζεύει το παγκάρι της εκκλησίας αλλά και με προσωπικά έξοδα...και παρά τον κόσμο που μαζεύεται στην αυλή της εκκλησίας , το παγκάρι παραμένει άδειο και η αυλή με σκουπίδια πεταμένα δεξιά και αριστερά.
Η συμμετοχή σε όλο αυτό απαιτεί έναν σεβασμό ως προς τη θρησκευτικότητα του χώρου και την λαογραφική παράδοση του νησιού (δίχως να απαιτείται να καταλύσει κανείς τα δικά του «πιστέυω»).
Τέλος, αν θέλουμε να γίνουμε συμμέτοχοι σε όλο αυτό το παραδοσιακό κομμάτι του νησιού, και εφόσον η μουσική παράδοση της Σίφνου είναι πλούσια μεν, άγνωστη δε, καλό είναι να αφήσουμε τον Ικαριώτικο και το Μεσσαρίτικο για τους τόπους καταγωγής τους και να χορέψουμε με τα πολλά Σιφνέικα συρτά, τα σιφνιοποιημένα φοξ κλπ.
Πρέπει να διαφυλάξουμε την ιδιαίτερη παράδοση μας, και να μετέχουμε στο Σιφνέικο πανηγύρι με σεβασμό δίχως αυτό να γίνει βορά από τη νέα τάση.
Το παραδοσιακό πανηγύρι είναι εν δυνάμει κάτι μυσταγωγικό, δεν είναι εναλλακτικός τρόπος διασκέδασης.
Παντελής – Γιάννης – Θάνος – Γιάννης