Σαν σήμερα : Η μεγάλη μάχη στην Αράχωβα κατά των Τουρκαλβανών υπό τον Γ. Καραϊσκάκη

Σαν σήμερα το 1826 Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, επιτίθεται στην Αράχωβα εναντίον των Τουρκαλβανών υπό τον Μουσταφάμπεη και πετυχαίνει σημαντική νίκη. Οι απώλειες των Τούρκων ήταν 1300 περίπου νεκροί και 200 αιχμάλωτοι. Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και ο ίδιος ο Μουσταφάμπεης. Οι ελληνικές απώλειες ήταν 4 νεκροί και 9 τραυματίες...... 

Νοέμβριος 1826:

Γύρω κι απέναντι απ’ την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου γίνεται η μεγάλη μάχη, που χαρακτηρίστηκε σαν δεύτερη Επανάσταση της Ρούμελης. Για μια φορά ακόμη πλούσια εξέχεε τη Χάρη του ο Τροπαιοφόρος Γεώργιος, οδηγώντας στην κρίσιμη ώρα τούς Έλληνες.

Όντως, η σημασία της μάχης εκείνης ήταν καθοριστική για την έκβαση της Επανάστασης, που μετά την πτώση, του Μεσολογγίου «έπνεε τα λοίσθια» . Ο Σουλτάνος εκμεταλλεύτηκε την πτώση του ηθικού των Ελλήνων και εξαπέλυσε «φιρμάνι στους Ρωμιούς» να προσκυνήσουν, να παραδώσουν τα όπλα τους και να πάρουν γενική αμνηστία.

Κρίσιμη η στιγμή, στ’ αλήθεια, για τους τυραννισμένους Ρωμιούς. Το μέγεθος του κινδύνου μας δείχνει η επιστολή του Γ. Καραϊσκάκη προς τον πρωθυπουργό Ανδρέα Ζαΐμη: “Η Ελλάς προσκυνεί και πάσχισον δια την κοινήν σωτηρίαν”.

Τα σχέδια των Τούρκων ήταν να πατάξουν τη Ρούμελη και να ολοκληρώσουν ύστερα την κατάληψη της Πελοποννήσου. Ματαιώθηκαν όμως από το Γ. Καραϊσκάκη, που διορίστηκε αρχιστράτηγος της Ρούμελης. Στην κρίσιμη ώρα συγκέντρωσε τους θορυβημένους οπλαρχηγούς της Ρούμελης και κατέλαβε την Αράχωβα. Έδωσε έτσι με τα όπλα την απάντηση στο φιρμάνι του Σουλτάνου.

Στη μάχη της Αράχωβας βρέθηκαν αντιμέτωποι οι πιο έμπειροι αξιωματικοί των Τούρκων και οι Έλληνες καπεταναίοι, που τους ένωσε και τους οδήγησε στο θρίαμβο ο Γ. Καραϊσκάκης η εκπληκτική προσωπικότητα, η στρατηγική μεγαλοφυία, που άλλαξε την πορεία της Εθνεγερσίας. Η επιστολή του Ζαΐμη προς τον Καραϊσκάκη είναι απόδειξη της ιστορικής δικαίωσης του στρατάρχη. “Η Πατρίς εις αυτήν την περίστασιν εγνώρισεν, τι είναι ο Καραϊσκάκης και ότι χωρίς Καραϊσκάκην δεν εκατορθούτο, οτι θαυμασίως κατωρθώθη έως την σήμερον” (17-1-1827). Δίκαια στο τραγούδι τους οι Αραχωβίτες τον αποκάλεσαν: «Καραϊσκάκημ’ αρχηγέ και πρώτε καπιτάνιε..»

Για τους Τουρκαλβανούς, όμως, η ανάμνηση της μάχης της Αράχωβας και η καταδίωξη, που ακολούθησε, ήταν οδυνηρότατη για πολλά χρόνια. Παροιμιώδης έμεινε στους Αλβανούς η φράση, που έλεγαν για κάποιον, όταν έφευγε βιαστικά: ΄΄Που φεύγεις μωρέ, ωσάν να σε κυνηγά ο Καραϊσκάκης; Αλλά και στις μεταξύ τους συμπλοκές οι Αλβανοί φώναζαν: «Στάσου, στάσου να ιδείς μια φορά τουφέκι του Καραϊσκάκη».