Ο χρόνος κυλά. Οι άνθρωποι έρχονται και φεύγουν. Τα σπίτια αδειάζουν, οι φωνές σβήνουν, οι θέσεις μένουν κενές στα τραπέζια μας. Κι εμείς, οι ζωντανοί, συνεχίζουμε, πάντα μ' έναν κόμπο στην καρδιά, πάντα με μια μισοτελειωμένη φράση που δεν προλάβαμε να πούμε.
Όμως, η Εκκλησία δεν ξεχνά. Η Εκκλησία δεν αφήνει κανέναν να χαθεί στη λήθη. Μας καλεί, κάθε Ψυχοσάββατο, να θυμηθούμε. Να προσευχηθούμε. Να σταθούμε μπροστά στον Θεό και να πούμε τα ονόματά τους, ένα προς ένα, λες και τους καλούμε πίσω κοντά μας, όχι με την ανάμνηση, αλλά με την πίστη πως ζουν.
Γιατί αυτό είναι το Ψυχοσάββατο και κάθε μνημόσυνο: Η ανατροπή της λησμονιάς. Η απόδειξη ότι η αγάπη δεν τελειώνει στον τάφο!
Ο κόσμος μας λέει πως ο θάνατος είναι το τέλος. Πως ό,τι χάνεται, χάνεται για πάντα. Πως πρέπει να μάθουμε να «προχωράμε» και να αφήνουμε πίσω μας όσους έφυγαν.
Όμως, αν αυτό ήταν αλήθεια, γιατί η καρδιά μας δεν το δέχεται; Γιατί το πένθος δεν είναι μια συνήθεια που ξεπερνιέται, αλλά μια πληγή που παραμένει;
Η απάντηση είναι απλή:
Γιατί ο θάνατος είναι το μεγάλο ψέμα του διαβόλου. Δεν είναι το τέλος αλλά η αρχή. Ο Χριστός το είπε ξεκάθαρα:
«Ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη ζήσεται».
Γι’ αυτό και το Ψυχοσάββατο δεν είναι μια ημέρα απλής μνήμης. Είναι μια ημέρα αναστάσιμη. Είναι η στιγμή που οι ψυχές των αγαπημένων μας δέχονται την αγάπη μας όχι ως δάκρυ, αλλά ως προσευχή. Δεν είναι μια απλή συνήθεια. Είναι θεσμός. Είναι το δώρο που μας άφησαν οι Πατέρες της Εκκλησίας, γνωρίζοντας ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνος ούτε στη ζωή ούτε στον θάνατο.
Το πρώτο Ψυχοσάββατο, αυτό των Απόκρεω, είναι αφιερωμένο σε όλους όσους δεν μνημονεύτηκαν, σε όσους έφυγαν χωρίς ένα καντήλι αναμμένο, χωρίς ένα δάκρυ στο χώμα τους. Και το δεύτερο, το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής, έρχεται να επιβεβαιώσει αυτή τη μυστική σχέση των ζωντανών με τους κεκοιμημένους.
Τι πρέπει να κάνουμε το Ψυχοσάββατο:
1. Να πάμε στην Εκκλησία, να δώσουμε τα ονόματα των κεκοιμημένων. Ν' αφήσουμε τον ιερέα να τα μνημονεύσει στην Πρόθεση. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευλογία από το να μνημονεύεται το όνομα ενός κεκοιμημένου στη Θεία Λειτουργία.
2. Να φτιάξουμε κόλλυβα. Το κόλλυβο δεν είναι απλώς μια συνήθεια. Είναι σύμβολο της Ανάστασης. Ο ίδιος ο Χριστός είπε: «Εάν μη ο κόκκος του σίτου πεσών είς την γήν αποθάνῃ, αυτός μόνος μένει». Το σιτάρι που φυτεύεται ξαναγεννιέται. Όπως και ο άνθρωπος που θάβεται για να αναστηθεί κατά την κοινή ανάσταση, λαβών πλέον το νέο, άφθαρτο του σώμα, σύμφωνα πάντοτε με τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας. Καλό θα ήταν να τα ετοιμάσουμε οι ίδιοι στο σπίτι μας και να μην τα αγοράσουμε έτοιμα. Είναι μια πάρα πολύ απλή διαδικασία και συνταγές μπορούν πολύ εύκολα να βρεθούν στο διαδίκτυο.
3. Να κάνουμε ελεημοσύνη. Κανείς δεν πηγαίνει στον Παράδεισο μόνος του. Η Εκκλησία είναι κοινωνία. Δώστε κάτι στο όνομα των κεκοιμημένων. Ένα κομμάτι ψωμί σε έναν φτωχό, μια βοήθεια σε κάποιον που έχει ανάγκη. Έτσι μεταμορφώνεται η λύπη σε αγάπη.
Ο κόσμος ξεχνά. Οι τάφοι καλύπτονται με σκόνη και αγριόχορτα, οι φωτογραφίες ξεθωριάζουν. Αλλά η Εκκλησία δεν ξεχνά. Ούτε εμείς πρέπει να ξεχνάμε.
Γιατί το Ψυχοσάββατο είναι η απάντηση στον θάνατο. Είναι η απόδειξη πως η αγάπη είναι δυνατότερη από τον χρόνο. Είναι η στιγμή που οι ουρανοί ανοίγουν και οι ψυχές των κεκοιμημένων ακούν ξανά τα ονόματά τους.
Υπάρχουν θάνατοι που έρχονται ως φυσική φθορά. Υπάρχουν όμως και θάνατοι που αφήνουν μια κραυγή πίσω τους. Θάνατοι που δεν εξηγούνται, που μοιάζουν άδικοι, που κόβουν το νήμα μιας ζωής που μόλις ξεκινούσε.
Πριν δύο χρόνια, τέτοιες μέρες, μια ολόκληρη χώρα στάθηκε παγωμένη μπροστά σ' έναν όλεθρο. Νέοι άνθρωποι, παιδιά γεμάτα όνειρα, δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους. Τα ονόματά τους έγιναν πόνος, τα πρόσωπά τους έγιναν εικόνες που κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει.
Αυτό το Ψυχοσάββατο, στις εκκλησιές όλης της Ελλάδας, μαζί με τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας, μαζί με τους γονείς και τους φίλους μας που έφυγαν, ας ακουστούν και τα ονόματα των παιδιών που κόπηκε το νήμα της ζωής τους στο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών. Γιατί αν κάτι έχουμε να κάνουμε ως Εκκλησία, δεν είναι μόνο να θρηνούμε. Είναι να μνημονεύουμε. Γιατί τίποτα δεν χάνεται όταν η αγάπη το αγκαλιάζει.
π. Αυγουστίνος Βλάχος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου